De eekhoorn
Ik maak tijdens sessies graag gebruik van de kwaliteit van het seizoen. De kleuren en geuren, de beweging en uniciteit van ieder seizoen geeft inspiratie voor de ondersteuning bij veel hulpvragen.
Zo ook bij dit traject.
.
Vanuit de wachtkamer hoor ik het hoge stemmetje van deze kersverse kleuter al enthousiast ratelen. Ik open de deur en twee grote helder ogen kijken mij verwachtingsvol aan. 'Gaan we vandaag weer verder met de eekhoorn?' vraagt ze guitig. 'Natúúrlijk', reageer ik direct.
Ze heeft sinds kort veel last van buikpijn en de dokter heeft medische problemen uitgesloten. Aan mij de vraag mee te kijken wat hier nodig is.
.
Wat mij opvalt aan dit hummeltje is dat ze moeilijk mee te nemen is in fantasie of verbeelding.
Ze is heel wakker om het zo maar te zeggen. Ze houdt alles nauwgezet in de gaten, stelt continue waarom-vragen en doet haar stinkende best.
Wanneer ik haar mee wil nemen in de sfeer van de herfst, de blaadjes die verkleuren, de diertjes die zich klaarmaken voor de winter, laat ze weerstand voelen. Daar waar sommige kinderen vooral in de fantasie hangen en moeite hebben met de werkelijkheid, het hier en nu, is het voor deze kleuter lastig zich over te geven aan het niet direct (be)grijpbare.
.
Het beeld van de eekhoorn die haar wintervoorraad aan het aanleggen is en zich vrijelijk voortbeweegt in de natuur nodigt uit tot speelsheid.
Van zoekspelletjes (waar zijn de nootjes, zoek ze maar in de ruimte) tot het maken van gekleurde eikels van bijenwas; er is verbeelding nodig.
.
Het blijkt echt lastig voor haar in de ontspanning te komen, zich over te geven en zich te laten meenemen in het spel. Dan, wanneer we samen naar buiten kijken en ik hardop wat mijmer over de herfst is ze op de grond gaan zitten.
.
Ze neuriet wanneer ze de bijenwas doorkneedt, een gaap ontsnapt en even zie ik haar schouders zakken. Dan schrikt ze op en zegt:' Ik ben de eekhoorn en dan ben jij de kabouter die op bezoek komt, dan hebben we meer voorraad nodig want jij eet heel veel'..
.
Pragmatisch zal ze altijd blijven en het behouden van controle is een grote kwaliteit. De fantasie is in elk geval gewekt en daarmee wat speelsheid verworven. Yes! ...

Je voeten!
'Het gaat helemaal niet lekker met jou hé?' Merk ik op. Veertien jaar is ze. In elkaar gedoken, als een bang vogeltje zit ze bij mij aan tafel. Haar handen en haren voor haar gezicht. 'Ik voel me zo kut', piept ze. Een eerste snik ontsnapt. 'Het is oké', zeg ik.
Haar lichaam trilt. Ik vraag of ik mijn handen op haar schouders mag leggen. Ze knikt terwijl het snikken toeneemt. Ik voel de verkramping. Vertel haar wat ik opmerk, dat het oké is. 'Laat je voeten maar rusten op de grond, dan kun je de steun van de aarde voelen.'
Haar ademhaling is hoog en paniekerig. Om haar houvast te geven reik ik haar een krijtje aan die ze door de verkramping amper kan vasthouden. Zacht beweeg ik haar hand. Het krijtje laat een spoor achter van een simpele vorm, een doorgaande heldere lijn die ze kan volgen. Haar hand klemt zich om het krijtje. Ze komt in beweging maar verbinden is nog lastig. De paniek neemt toe. Ik spreek haar toe. 'Zet je voeten maar stevig in de grond, ik ben bij je. Laat je hand de lijn maar volgen. Goed zo.'
Haar hand beweegt maar haar voeten gaan weer van de grond. 'Als je ze nog eens optrekt ga ik er op zitten hoor!' Zeg ik. Tussen de hik en de snik door klinkt een lach. Een nieuwe golf spanning komt omhoog. Haar ademhaling stokt. En hup daar gaan ze, haar voeten als veertjes weg van hun veilige plek geblazen. Zonder pardon duik ik onder tafel.
Als een gek raast ze door met haar krijtje. 'Jeetje mina kind wat een tempo, doe eens rustig daarboven', zeg ik speels van onder de tafel vandaan. Ik voel haar lijf schokken dit keer van een grinnik. Ze vertraagd haar tempo minimaal 'ik kan er niks aan doen' piept ze. 'Als je de aandacht maar naar beneden brengt', zeg ik al zittend op haar voeten, dan lukt het vast. Ik lach in mezelf. Wat fijn dat ik de stroom durf te volgen. Hier ben ik niet voor opgeleid. Het bibberen wordt minder. Haar beweging op papier rustiger.
Als we terug blikken op de sessie slaakt ze een zucht. 'Ik wil wel, maar het is zo spannend.' ...

Ze moeten naar dokter (gouwe ouwe).
.
De kleine hummel had het al helemaal bedacht. Ze waren ziek.
Aap, Schaap, Konijn en Varken. 'En jij bent de dierendokter.'
.
Haar kleine wijsvingertje priemt doortastend in mijn arm.
.
'Oké,' zeg ik. 'Ik ben de dierendokter, waar zijn mijn patiënten?'
.
Zorgvuldig worden ze naar mij toegebracht, een voor een. Ik betrek de spelleidster aandachtig, het is haar verhaal, ik ben slechts een personage in haar creatie.
.
Ze legt Aap op mijn schoot, 'goed drinken en slapen', zegt ze nadrukkelijk. 'Goed drinken en goed slapen,' herhaal ik. Ze knikt tevreden.
.
Na het doktersbezoek worden ze een voor een naar bed gebracht. Met een aai en een 'rust maar lekker uit', laten we de dieren alleen.
.
'En nu?' Zeg ik vragend. 'Nu gaan wij ook slapen.'
Ziet ze er op toe dat ik helemaal onder het kleedje lig. Ze stopt zichzelf vervolgens nauwkeurig onder.
.
'Welterusten.'
'Welterusten.'
.
Ik wacht. Ze blijft liggen.
Ik wacht nog ietsje langer.
Moet ik iets doen? Vraag ik mij af.
.
Dan staat ze op. 'Goedemorgen, ik ben weer beter, en jij?'
'Ik ben weer beter,' reageer ik. En zonder woorden gaan we bij de diertjes kijken.
.
'Ook weer beter,' concludeert ze.
Wat een feest, nu kunnen we gaan spelen. 'Maar eerst moet ik poepen!' Zegt ze terwijl ze naar de deur rent.
.
'Eerst poepen,' bevestig ik. ...

Dankbaar.
Ik ben zo dankbaar voor al die dappere ouders die hulp vragen. Voor al die stoere kinderen en jongeren die zich openstellen en aan de slag gaan! Voor deze berichten bij het afsluiten van een traject.
❤ ...

De brug.
.
Ik had het al helemaal bedacht. Wanneer hij (5 jaar) bezig is zijn Dino van klei te beschilderen begin ik een gesprekje.
Vanuit de Dino iets bespreken wat in hem speelt.
Leuk bedacht maar als zo vaak werkte dat natuurlijk precies niet. De Dino was AF en er viel NIETS meer te zeggen. 'Ik wil bouwen!' Is de boodschap.
.
Zijn moeder gaf aan dat hij gepest wordt op school. Helaas zoekt hij telkens de pester weer op. Tot blauwe plekken aan toe. De afwijzing doet hem emotioneel en ook fysiek pijn.
.
Zijn ouders proberen hem vooral te vertellen dat hij met andere kindjes kan gaan spelen. Dat het niet handig is om bij een groepje te willen horen waar iemand bij zit die niet lief doet. Maar hij wil zo graag bij het groepje zijn en zoekt de pester steeds weer op.
.
Ik wilde hem vragen wat de superkracht van de Dino is. Wat de Dino doet als hij niet mee mag spelen. Hoe de Dino zich dan voelt.
Maar nee. Alles is onrustig in hem en 'HIJ WIL BOUWEN!'
.
'We maken samen een stad', zegt hij terwijl hij mij bazig aankijkt. 'We bouwen allebei onze eigen stad', zeg ik promt. Hij heeft behoefte aan contact met leeftijdgenoten maar vindt dit nog lastig. Hoe maak je contact, bepaal je grenzen en stem je af. Wie is je vriend? Wat doe je als iemand niet met je wil spelen?
.
Ik pak mijn kans. Ieder een eigen stad met water ertussen. (Eerst je eigen ruimte op orde, vanuit daar verbinding maken. Is mijn gedachte.)
.
We maken een brug. 'Wandel de wandel' over de brug naar het huis van de ander. 'Klop klop' op de deur, de deur gaat open. 'Mag ik komen spelen?' Laat ik hem vragen. 'Vandaag even niet.' Is mijn reactie. Teleurstelling alom. Terug naar huis dan maar. Wandel de wandel. De afwijzing ervaren. Even is er niks. Geen beweging, geen plezier. Stille afwachting voor wat er komen gaat.
.
Dan.... ik fluister: 'een wonder!' Dit hoefde niet de enige brug over het water te zijn. We bouwen er nóg een.
Een brug naar een huis wat we sámen bouwen. Een zucht ontsnapt.
.
'Wandel de wandel.'
'Klop klop.'
'Zullen we samen spelen?' Vraagt hij.
'Ja heel graag!' Zeg ik.
.
Ons bouwwerk is af. ...

Metafoor.
Er is na een visualisatie een 'boom in landschap' gecreëerd. De maker is geen meisje meer. Ook nog geen vrouw. En ingewikkelde levensfase. 'Hoe is het met de boom?' Vraag ik, zoals altijd wanneer ik deze opdracht geef, aan haar. Ze haalt haar schouders op. 'Weet ik niet'. Ze kijkt mij niet aan. 'Het is ook een lastige rotvraag', geef ik toe. 'Ik ga nog even door met rotvragen stellen, want daar hou je zo van.' Zeg ik terwijl ik haar een dikke knipoog stuur. 'Wat zou je de boom toewensen? Of wat zou de boom graag willen denk je?'
'Misschien een boom erbij?' Zegt ze aarzelend, met vragende toon. 'Dan kunnen ze een gesprek voeren.'
'Oja,' zeg ik en knik bevestigend. 'Dan kan de boom vertellen dat ze bang is te worden omgehakt, daar wil ze het liever niet over hebben maar dan kan ze het in ieder geval aan iemand kwijt.'
'Jeetje', zeg ik meelevend, 'dus de boom is bang te worden omgehakt.
'Ze vindt het niet leuk om er over na te denken maar als het komt dan gebeurt het gewoon.' Vervolgt ze bloedserieus. 'En hoe is het om er over te praten voor de boom?' Vraag ik oprecht nieuwsgierig.
'Mja, dat helpt wel want de tweede boom leert haar weer van het leven te genieten.' Is het antwoord. Ik zit op het puntje van mijn stoel, 'je maakt me nieuwsgierig,' geef ik aan.
'Wat zegt of doet de tweede boom dan precies wat zo helpend is?'
'Oh,' is de nonchalante respons. 'Ze praat met haar, doet spelletjes en dan vertelt de boom over wat er dwarszit.'
'Maar,' zeg ik ... 'ik heb al vaker dit soort bomen gezien en meestal komen ze niet vanzelf met hun angsten en problemen. Moet er niet ook een beetje geprikt en uitgedaagd worden?'
'Ja misschien wel,' zegt ze en een subtiele glimlach verschijnt rond haar mondhoeken. 'Maar als er iets heel dwars zit en het ze krijgt de tijd dan komt de boom vanzelf wel.' 'Goed om te weten,' zeg ik en lach haar bevestigend toe. En nu is de boom uitgepraat.' Zegt ze resoluut.
We doen nog een tekenspelletje en ronden af voor vandaag. Genoeg om mee te werken volgende week!
#kunstzinnigetherapie #praktijk_floor ...

Waarom?!
.
Het verkeer stond vast en hij kwam te laat.
Alweer iets wat níet goed ging vandaag. Op school hadden zijn klasgenoten de les al zitten verstoren, de regen bezorgde hem vanochtend een nat pak. En nu dit.
.
'Perfect' reageer ik enthousiast!
Hij kijkt me met verbazing aan.
Let op, zeg ik..
.
'Toen je doorkreeg, we komen te laat, waar in je lijf voelde je toen iets gebeuren?' In mijn hoofd' antwoord hij direct. 'Wat gebeurde er in je hoofd?' Vraag ik. 'Nou die dacht wáaaroom?!'
.
Een tikkeltje dramatischer herhaal ik zijn
'Waarom'... en nodig hem uit dit ook te doen. We herhalen het woord, om en om, wel minstens 21 keer!
.
Door de klemtoon te verleggen, het volume te veranderen, de beweging er bij te maken ontdekken we steeds meer variaties.
De grote waaroms, vragende waaroms, roepende waaaaarooommms vliegen door de kamer. We proberen ze uit. Stuk voor stuk. En met plezier.
.
Het ongenoegen verdwijnt eventjes en er is voor dit moment meer wit dan zwart. Het glas misschien zelfs wel halfvol.
.
Beweging brengen stond als aandachtspunt in mijn sessiedoel vandaag. Door aan te sluiten bij wat er al was en dit ongenoegen uit te spelen konden we moeitloos oefenen.
.
Het is geen puber-gezeur of verwend klagen wat hij laat zien. Het komt van diep, heel diep en het onvermogen het -waaroooommmm- gevoel te sturen is groot. Ik gun hem meer grip. Meer ik-kracht om het gevoel van machteloosheid te kunnen sturen.
.
Het is als een spier die we mogen trainen. Het begint bij het opwarmen, in beweging komen en dan oefenen. Veel oefenen. ...